از دیرباز، بازیکنان قمار به دنبال الگوهایی برای مدیریت ریسک و افزایش حس کنترل خود بودهاند. یکی از پیچیدهترین و مشهورترین این الگوها، سیستم لابوشر است که به نام «سیستم لغو (Cancellation System)» نیز شناخته میشود. این روش در قرن نوزدهم شکل گرفت و نمونهای بارز از استراتژیهای تصاعدی به شمار میرود. بررسی تاریخی لابوشر و جایگاه آن در فرهنگ قمار، به ما کمک میکند تا رفتار انسانی در شرایط عدم قطعیت را بهتر بشناسیم.
سیستم لابوشر به هنری لابوشر (Henry Labouchere)، سیاستمدار و روزنامهنگار بریتانیایی در نیمه دوم قرن نوزدهم نسبت داده میشود. او بهعنوان فردی علاقهمند به بازیهای شانس، این روش را ابداع یا دستکم محبوب کرد.
در قرن نوزدهم، قمار در کلوپها و سالنهای اروپا رونق داشت. لابوشر در چنین فضایی، سیستمی ارائه داد که نسبت به مارتینگل و پارولی پیچیدهتر بود و محاسبات عددی در آن نقش مهمی ایفا میکرد. این پیچیدگی باعث شد بهعنوان سیستمی «هوشمندانهتر» میان بازیکنان شهرت یابد.
لابوشر یک استراتژی تصاعد منفی است.
بازیکن یک دنباله عددی (مثل ۱-۲-۳-۴) تعریف میکند.
مبلغ شرط برابر است با مجموع اولین و آخرین عدد دنباله.
اگر شرط برد شود، آن دو عدد حذف میشوند.
اگر شرط باخت شود، مبلغ شرط به انتهای دنباله اضافه میشود.
جذابیت: حس ریاضیوار و منطقی بودن، که برای بازیکنان روشنفکر آن دوران جالب بود.
ریسک: همانند مارتینگل، رشته باختهای طولانی میتواند دنباله را بسیار بزرگ کند و سرمایه را تهدید نماید.
مارتینگل: ساده و سریع، اما بسیار پرخطر.
لابوشر: پیچیدهتر، با افزایش تدریجیتر شرطها، و ظاهری «ایمنتر».
پارولی: تصاعد مثبت → افزایش شرط پس از برد.
لابوشر: تصاعد منفی → افزایش شرط پس از باخت.
تفاوت: پارولی بر «سودآوری بردهای متوالی» تکیه دارد، در حالی که لابوشر بر «جبران زیانها» تمرکز میکند.
لابوشر را میتوان نسخه پیچیدهتر مارتینگل دانست که سعی دارد سرعت افزایش شرطها را کاهش دهد و کنترل روانی بیشتری به بازیکن بدهد.
در کلوپهای قرن نوزدهم، پوکر زنده (بهویژه گونههای اولیه) محبوب بود و بازیکنان گاه از سیستمهای تصاعدی مثل لابوشر برای مدیریت سرمایه خود استفاده میکردند.
پوکر برخلاف بازیهای کاملاً شانسی، عنصر تصمیمگیری و روانشناسی حریف را دارد.
بازیکنان روشنفکر پوکر زنده، سیستم لابوشر را نشانهای از محاسبهگری و استراتژیک بودن میدیدند.
هرچند در عمل، این سیستم در برابر ماهیت پیچیده پوکر چندان کارآمد نبود، اما بهعنوان ابزار روانی و نماد نظم مالی اهمیت پیدا کرد.
لابوشر نشاندهنده چند الگوی ذهنی انسان است:
توهم کنترل: احساس اینکه با یک دنباله ریاضی میتوان شانس را مدیریت کرد.
زیانگریزی: اجتناب از پذیرش باخت و تلاش برای جبران آن.
جذابیت عقلانی: برای افراد تحصیلکرده، لابوشر «باهوشتر» از مارتینگل یا پارولی جلوه میکرد.
سیستم لابوشر، نمونهای از استراتژیهای تصاعدی با بازگشت نامتقارن است:
بردهای کوچک و مکرر: در هر برد، بخش کمی از دنباله حذف میشود و بازیکن سود محدودی کسب میکند.
باختهای بزرگ و نادر: رشته باختهای طولانی باعث افزایش مبلغ شرط و تهدید سرمایه کل میشود.
در چارچوب نظریه بازیها:
استراتژی پایدار کوتاهمدت: در تعداد محدودی دور بازی، لابوشر میتواند بازیکن را در سطح سود یا زیان نسبی نگه دارد.
ریسک بلندمدت: در بلندمدت، احتمال شکست کل سرمایه وجود دارد، زیرا بازیهای شانس مستقل هستند و هیچ الگویی در نتیجه وجود ندارد.
بازگشت نامتقارن: سودهای کوچک و تکراری در مقابل یک زیان بزرگ، ساختاری مشابه به مفهوم «ریسک دمکلفت (Fat-Tailed Risk)» در اقتصاد مالی دارد.
لابوشر علاوه بر جنبه ریاضی، بازتابی از رفتار انسانی در مواجهه با ریسک و زیان است:
توهم کنترل (Illusion of Control): بازیکن گمان میکند که با مدیریت دنباله عددی میتواند نتیجه را تحت کنترل درآورد.
زیانگریزی (Loss Aversion): افراد تمایل دارند زیانها را جبران کنند و از پذیرش شکست اجتناب میکنند؛ لابوشر دقیقاً این میل را فعال میکند.
جذب عقلانی: پیچیدگی دنباله عددی و محاسبات ریاضی به بازیکن حس «هوشمندی و کنترل» میدهد، حتی اگر در عمل شانس کاملاً تصادفی باشد.
تحقیقات در روانشناسی و اقتصاد رفتاری نشان دادهاند که افراد در مواجهه با ریسک:
استراتژیهای ذهنی میسازند که بر پایه توهم الگو است.
تصمیمات خود را بر اساس باختها و بردهای گذشته تنظیم میکنند، حتی وقتی احتمالات مستقل هستند.
اولویت روانشناختی بر منطق ریاضی: حتی استراتژیهایی که در بلندمدت کارآمد نیستند، جذاب و دلگرمکننده به نظر میرسند.
لابوشر نمونهای کلاسیک از چگونگی تلفیق ریاضیات و روانشناسی در قمار است، جایی که رفتار انسانی و ریاضیات احتمال در یک تجربه عملی تلاقی میکنند.
لابوشر یکی از جذابترین استراتژیهای تصاعدی تاریخ است که از قرن نوزدهم تاکنون مورد توجه بازیکنان و پژوهشگران بوده است.
از نظر تاریخی: بازتابی از فرهنگ قمار و روشنفکری اروپای قرن نوزدهم.
از نظر روانشناسی: نشاندهنده میل انسان به نظم، کنترل و جبران زیان.
از نظر علمی: نمونهای ارزشمند برای مطالعهی رفتار انسانی، نظریه تصمیمگیری و اقتصاد رفتاری. برای ورود به سایت معتبر روی لینک پایین صفحه کلیک کنید.
جواب:
سیستم لابوشر به هنری لابوشر (Henry Labouchere)، سیاستمدار و روزنامهنگار بریتانیایی قرن نوزدهم نسبت داده میشود. این روش در کلوپهای اروپایی شکل گرفت و برای مدیریت زیانها و کنترل شرطها در بازیهای شانس توسعه یافت.
جواب:
لابوشر یک استراتژی تصاعدی منفی است که بر اساس دنباله عددی کار میکند: مبلغ شرط برابر مجموع اولین و آخرین عدد دنباله است. اگر شرط برد شود، دو عدد حذف میشوند و اگر باخت شود، مبلغ شرط به انتهای دنباله اضافه میشود.
جواب:
مارتینگل: ساده و سریع، شرط دو برابر پس از باخت.
پارولی: تصاعد مثبت، افزایش شرط پس از برد.
لابوشر: پیچیدهتر و مدیریت تدریجی شرطها، با تمرکز بر جبران زیانها، نه بهرهبرداری از بردهای متوالی.
جواب:
در پوکر زنده، عنصر تصمیمگیری و روانشناسی حریف وجود دارد. بازیکنان روشنفکر، لابوشر را نماد نظم، محاسبه و استراتژیک بودن میدیدند، حتی اگر اثر عملی آن بر برد محدود باشد. همچنین، دنباله عددی حس کنترل و مدیریت بهتر سرمایه را القا میکرد.
جواب:
لابوشر ابزار مطالعه رفتار انسانی در شرایط عدم قطعیت است:
بازتاب توهم کنترل و زیانگریزی.
نمونهای از استراتژیهای بازگشت نامتقارن در نظریه بازیها.
کمک به درک خطاهای شناختی و تصمیمگیری در مواجهه با ریسک.
ارزش آن بیش از تضمین برد، در تحلیل رفتار و روانشناسی بازیکنان است.